Anadolu’nun yüzyıllar boyunca farklı dil, din ve kültürlerinin bir arada yaşamasıyla doğan kültürel zenginliği, binlerce yılın izini taşıyan el sanatlarının ve mesleklerinin oluşmasına olanak tanımıştır. Kuşaktan kuşağa aktarılan mesleklerin yerel motiflerle bezenen ürünleri, sadece el becerisi olmakla kalmamış, yüzyıllar boyunca bölge ekonomilerine de önemli katkı sağlamıştır. Günümüzde gelişen teknoloji, değişen talepler, özel beceri gerektiren ve her biri sanat eseri olan ürünlere olan ilgiyi azaltmaya başlamış, giderek mesleklerin yok olma tehlikesini ortaya çıkarmıştır.
Türkiye’nin kaybolma veya unutulma riski taşıyan yerel değerlerinin yeniden canlandırılması ve meslek ustalarının deneyimlerini gelecek nesillere taşıyarak gençlere iş olanakları sağlanmasını hedefleyen “Bir Usta Bin Usta” projesi Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Anadolu Sigorta A.Ş. tarafından 2010 yılında hayata geçirilmiştir. Proje ile 10 yıl boyunca 50 mesleğin ve toplam 1000 usta adayının desteklenmesi hedeflenmiştir.
2017 yılı içinde açılacak kurslara ilişkin Denizli İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü tarafından geleneksel el sanatlarının yaşatılması ve gelecek kuşaklara aktarılması amacıyla bir dizi kurs açılabilecek geleneksel el sanatı ve geleneksel mesleklerle ilgili Kültür ve Turizm Bakanlığı’na önerilerde bulunulmuştur. Bu önerilerden Buldan Bezi Dokuma Kursu’nun seçilmesi üzerine, kurs yeri, öğretici usta, kursiyer temini, sivil toplum kuruluşu araştırması ile ilgili iş ve işlemler Denizli İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü tarafından yerine getirilmiştir.
Kültür ve Turizm Bakanlığı Araştırma ve Eğitim Genel Müdürlüğü teknik danışmanlığında sivil toplum kuruluşlarınca yürütülen “Bir Usta Bin Usta” adlı sosyal sorumluluk projesi kapsamında Denizli’de kaybolmaya yüz tutmuş geleneksel el sanatlarının yeniden canlandırılması ve meslek ustalarının deneyimlerinin gelecek nesillere aktarılması amacıyla 2017 yılı Bir Usta Bin Usta Projesine “Buldan Bezi Dokuma (Peşkir-Havlu- Dokuma) Kursu dahil edilmiş ve kurs 10.04.2017 tarihinde, Buldan İlçesinde, Buldan Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı’na ait Akın Konağı’nda başlatılmış ve 07.07.2017 tarihinde tamamlanmıştır. Kurs, Anadolu Sigorta A.Ş. sponsorluğunda, Denizli İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü ve Buldanı Güzelleştirme ve Turizm Derneği işbirliğinde, Dokuma Ustası Salahattin KAÇANOĞLU’nun eğitim görevlisi olarak katılımıyla gerçekleştirilerek, 21 kursiyere eğitim verilmiştir.
21.07.2017 tarihinde Buldan ilçesinde, Kültür ve Turizm Bakanlığı yetkilileri ile İl Protokolünün de katılacağı bir tören ile 21 kursiyere katılım belgesi verilecektir.
Yakın tarihlerde kursiyerlere, Denizli İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü ve Buldan Halk Eğitim Müdürlüğü tarafından ortaklaşa kurs bitirme sertifikası verilecektir. Kurs bitirme belgeleri şahısların öncelikle kursa katıldığını ve başarılı olduklarını belirleyen bir belge olup aynı zamanda Kültür ve Turizm Bakanlığı, Halk Eğitim Merkezleri ve diğer kamu kuruluşlarının el sanatları konusunda açacağı kurslarda öğreticilik yapmak için aranan referans belgesi niteliğindedir.
BULDAN BEZİ
Buldan Bezi, Bükülü Bez, Ak Alemli Bez gibi adları olan Bürümcük dokumadır. Denizli ilinin Buldan ilçesine özgü geleneksel bir dokuma türüdür.
Bezayağı dokuma örgüsünde olup, temel dokumanın basit ve sağlam olanıdır. Çok bükümlü iplikler atkı olarak kullanıldığı bürümcük dokumalarıdır. Hem atkı hem de çözgüde çok bükümlü iplikler kullanılır. Buldan Bezi kendine özgü buruşuk yapısını düz dokumanın sabunlu sıcak suda yıkanmasından sonra kazanır. İpliklerin büküm oranına göre eni daraldığından, buruşuk dokusu ile vücut ile kıyafet arasında hava boşluğu oluşturduğundan ve vücuda yapışmadığından ısı yalıtımı işlevi görür. Bu nedenle bürümcük dokumaları genellikle iç giyimde kullanılmıştır.
Yün, ipek, keten, pamuk gibi pek çok malzeme ile uygulanabilir. Yöreye özgü buruşuk yüzey görünümlü geleneksel dokuması, bükümlü, pürtüklü krep örgülerine benzer. İpek ve pamuk çizgili bükülünün adı Hoşgör’dür.
Buldan dokumalarının bir diğer özelliği de, dokumanın üzerine, geleneksel motiflerle, renkli ipek ipliklerle kaplama, zincir ve suzeni tarzı işleme saçakların yapılmasıdır. Genellikle çubuklu desenli buldan dokumaları ve bunlara işleme yapılarak üretilen ürünler, Geleneksel Buldan Dokuması olarak bilinmektedir.
Antik dönemlerde, Denizli ve Buldan bölgesinin yün dokumları çok ünlü ve yaygındır. Daha sonraları pamuk ve ipek kullanılmaya başlandığı tarihsel kaynaklarda geçmektedir. Buldan Bezi’nin M.Ö. 2000’li yıllardan bu yana bölgede var olan ve gelişen dokumacılık kültürünün bir sonucu olduğu söylenebilir.
